Từ lâu, người Việt đã luôn thực hiện nghi lễ động thổ trước khi khởi công bất kỳ công trình nào. Xã hội ngày càng hiện đại thì các yếu tố tâm linh cũng không còn quá nặng nề. Tuy nhiên, ông bà ta có câu “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”. Vì vậy, đối với những người đang chuẩn bị xây nhà thì nghi lễ động thổ sẽ là nghi lễ rất được quan tâm. SBS HOUSE xin giải đáp lý do tại sao chúng ta cần thực hiện tục lễ này, và cần chuẩn bị những gì để nghi lễ diễn ra trọn vẹn.
Theo văn hóa của người Việt, mỗi mảnh đất, mỗi ngôi nhà đều có một vị thần trấn giữ gọi là Thổ Công (hay Ông Địa). Khi gia chủ làm nhà, hay xây dựng công trình,… sẽ đụng đến Thổ Địa, đụng đến thần linh và các vong linh ở tại đây nên phải làm lễ động thổ. Đó là thể hiện sự xin phép, báo cáo với Thổ Công, Thành Hoàng trong khu vực sắp có sự thay đổi ở mảnh đất này, mong các vị thần sẽ phù hộ cho quá trình thi công diễn ra thuận lợi, gia chủ mạnh khỏe, gia đình hạnh phúc, ấm êm, làm ăn phát đạt. Ngoài ra, lễ cúng động thổ còn mang ý nghĩa báo cáo và xin phép các vong linh đang sống ở đó vui vẻ, hạnh phúc di chuyển đến nơi khác để việc xây dựng được tiến hành suôn sẻ, đúng tiến độ. Vì vậy, thực hiện lễ động thổ là vô cùng quan trọng.
Cúng động thổ đã là nghi thức quan trọng không thể thiếu trước khi xây nhà của người Việt Nam. Như đã giải thích ở trên, việc chuẩn bị thật chu đáo trước khi làm lễ là điều cực kỳ cần chú trọng, vì đây là cách chủ đầu tư thể hiện sự thành kính với các Đấng bề trên.
Để lễ cúng diễn ra suôn sẻ; gia chủ thường chọn ngày lành, tháng tốt, phù hợp với tuổi của mình, giờ hoàng đạo phù hợp với mảnh đất để tiến hành nghi thức cúng động thổ.
Tùy vào mỗi vùng miền tại nước ta sẽ có những quy cách khác nhau về cách chuẩn bị mâm cúng cho lễ cúng động thổ. Tuy vậy, bất kỳ mâm lễ cúng động thổ nào cũng phải đảm bảo đầy đủ và tươm tất, có thể bao gồm:
+ Một bộ tam sên: Gồm ba con vật tượng trưng cho Thủy – Thổ – Thiên là thịt luộc, tôm luộc và trứng luộc.
+ Một con gà hoặc heo quay hoặc cả hai: Tùy thuộc vào điều kiện kinh tế, gia chủ có thể chuẩn bị cả hai, gà luộc và heo quay. Tuy nhiên, thực tế gà luộc sẽ được nhiều người sử dụng nhất và xuất hiện trong hầu hết các mâm lễ cúng của người Việt.
+ Một đĩa xôi hoặc bánh chưng, bánh hỏi: Tùy theo văn hóa của từng địa phương, từng vùng.
+ Một đĩa muối.
+ Một bát gạo.
+ Một bát nước.
+ Nửa lít rượu trắng.
+ Bao thuốc, bình trà.
+ Bó nhang (hương).
+ Giấy cúng động thổ: Là một lời thông báo với các thổ thần và vong linh, cùng với đó là lời khấn mong những điều may mắn, tốt đẹp sẽ đến trong quá trình thi công.
+ Lá trầu và quả cau: số lượng 5 hoặc 3 miếng trầu cau đã được têm sẵn.
+ Mâm ngũ quả: Tùy thuộc vào từng vùng miền, mâm ngũ quả cúng động thổ sẽ khác nhau. Tuy nhiên, thông thường 05 loại quả sau đây sẽ được sử dụng trong mâm ngũ quả cúng động thổ, bao gồm: chuối, bưởi, hồng đỏ, lê trắng, mận tím.
+ Hoa tươi: Tùy theo từng vùng miền nhưng nên ưu tiên hoa cúc trắng. Vì đây là loài hoa tượng trưng cho lòng thành kính, đồng thời loại hoa này cũng thường xuyên xuất hiện trên các bàn thờ của người Việt.
Bên cạnh đó, gia chủ có thể nhờ các thầy phong thủy hoặc thầy cúng lễ động thổ chuẩn bị bài văn khấn để đọc trong quá trình làm lễ.
Cúng động thổ không chỉ là báo cáo và cầu xin với thần linh, vong linh mà đây còn là nét văn hóa vô cùng độc đáo của người Việt, thể hiện được lòng tôn kính đối với các bậc bề trên. Ông bà ta vẫn nói “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”. Vì vậy tuân thủ các yếu tố tâm linh lâu đời vẫn là một trong những điều khiến con người an lòng. Hy vọng bài viết của chúng tôi sẽ cung cấp đủ những thông tin mà bạn cần!